Home lezingen Gehouden lezingen Johan van Oldenbarnevelt (1547-1619). Vormgever van de Republiek Lezingen in 2019

Johan van Oldenbarnevelt (1547-1619). Vormgever van de Republiek

Lezing door Jan Niessen – donderdag 24 oktober 2019 

Dit jaar wordt herdacht dat het vierhonderd jaar geleden is dat Johan van Oldenbarnevelt werd onthoofd. Jan Niessen, die een rijk geïllustreerd boek over deze grote staatsman schreef, gaat naar aanleiding daarvan in deze lezing in op de betekenis van Van Oldenbarnevelt voor de vorming van de Nederlandse staat.
Johan van Oldenbarnevelt trad na de moord op Willem van Oranje uit diens schaduw en werd de machtigste man van de opstandige Nederlandse gewesten. Van Oldenbarnevelt werd leider van de opstand tegen koning Philips II en wist de opstandige gewesten bijeen te houden. Hij werd tijdens zijn leven en nog lang erna zowel bewonderd als verguisd.
De markante staatsman leefde in een turbulente tijd. Het meer dan duizend jaar oude katholicisme, dat de wereld verklaarde en leefregels voorschreef, kreeg serieuze concurrentie: het humanisme en protestantisme kregen vaste voet aan de grond. Ons ministaatje ontworstelde zich aan de almachtig lijkende Habsburgers en ontwikkelde zich tot een zeevarende republiek die handelsondernemingen stichtte met tentakels die reikten tot in de verre uithoeken van de wereld. Johan van Oldenbarnevelt was niet alleen getuige van deze veranderingen, maar gaf er ook vorm aan. Hij stond aan de wieg van de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) en zette Nederland internationaal op de kaart. Hij maakte daarbij vele vijanden - wat hem noodlottig werd.
In zijn lezing laat Jan Niessen zien dat Oldenbarnevelts Delftse jaren beslissend waren voor zijn bestuurlijke carrière. 

Jan Niessen (Vianen 1951) is socioloog en studeerde en promoveerde aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Hij werkte jaren als onafhankelijk onderzoeker in Brussel. Na zijn pensionering ging hij in Amersfoort wonen en werd daar stadsgids. Tijdens zijn rondleidingen door de stad bleek dat veel mensen niet weten wie Van Oldenbarnevelt was en dat bracht hem ertoe een boek over deze staatsman te schrijven en dat te laten verschijnen in 2019, vierhonderd jaar nadat Van Oldenbarnevelt werd onthoofd.

• Datum: donderdag 24 oktober 2019
• Aanvang lezing: 20:00 uur
• Locatie: Prinsenkwartier, Sint-Agathaplein 4
• Aanmelding niet nodig
• Toegang: leden Delfia Batavorum gratis, niet-leden € 5,-

Prenten uit Geschiedenissen der Vereenigde Nederlanden, Sedert den aanvang van die Republyk tot op den Vrede van Utrecht in 't Jaar 1713. en het Tractaat van Barriere in 't Jaar 1715. Gesloten (1730) objectnummer BWAE390 collectie Maritiem Museum Rotterdam:

‘Johan van Oldenbarnevelt, Ridder, Heer vanden Tempel, Berkel Rodenrys etc. Advocaat van Hollandt en Westvrieslandt etc.’

‘Johan van Olden Barnevelt binnen 's Gravenhage onthalst, den 13e May 1619, in den ouderdom van 72. Jaaren’.